Βαρυτικοί φακοί - gravitational lens

Ο Αϊνστάιν είχε προβλέψει (και φυσικά επαληθεύθηκε) , την κάμψη του φωτός ενός μακρινού αντικειμένου , όταν αυτό  στην ευθεία θέασης του παρατηρητή περάσει κοντά από μια ιδιαίτερα μεγάλη συγκέντρωση μάζας (deflector) , η οποία λειτουργεί τότε σαν ένας «βαρυτικός φακός».

Το αποτέλεσμα είναι το μακρινό αντικείμενο να μην εμφανίζεται σαν ένα αλλά 2 ή περισσότερα (!) είδωλα.

Εντελώς σουρεάλ!!!

 Όπως στην παρακάτω φωτογραφία όπου ένα κβάζαρ βρίσκεται πίσω από ένα γαλαξία στην ίδια ευθεία με τη Γη εμφανίζεται με δυο είδωλα.

Από το τηλεσκόπιο Ηubble

Το φαινόμενο ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το 1970 και είναι ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο προοπττικής: όταν δυο γαλαξίες στο διάστημα, που στην πραγματικότητα βρίσκονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους, βρεθούν κατά τύχη ευθυγραμμισμένοι σε σχέση με τον γήινο παρατηρητή, το βαρυτικό πεδίο του κοντινότερου γαλαξία στρεβλώνει την εικόνα του μακρινότερου, δημιουργώντας φωτεινά τόξα ή ένα μπλε φωτεινό δακτυλίδι. 


               Το δακτυλίδι του Αϊνστάιν  

Από το τηλεσκόπιο Ηubble

  Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν προέβλεψε αυτό το φαινόμενο που συνάδει με την Θεωρία της Σχετικότητας το 1930, γι’αυτό και η στρεβλωμένη εικόνα ονομάζεται «δακτυλίδι Αϊνστάιν». 

Αυτό που είναι ακόμη πιο σημαντικό, είναι ότι το φως του μακρινού γαλαξία όχι μόνο στρεβλώνεται αλλά και ενισχύεται μέχρι και 30 φορές περισσότερο, κάτι που είναι χρησιμότατο στους αστροφυσικούς αφού με αυτό τον τρόπο μπορούν να ανιχνεύσουν μακρινούς αμυδρούς γαλαξίες που αλλιώς θα παρέμεναν «αόρατοι» στα γήινα τηλεσκόπια.

Είναι δε εκπληκτικό, όπως τονίζουν οι επιστήμονες, οτι η πιθανότητα να ανακαλύψουμε αυτό το φαινόμενο στον ουρανό τυχαία είναι μόλις μία στις 10 χιλιάδες!
                  Ο σταυρός του Αϊνστάιν

Από το τηλεσκόπιο Hubble

Ένα κβάζαρ που με τη βοήθεια ενός βαρυτικού φακού γίνεται τετραπλό είδωλο, που σχηματίζουν ένα σχεδόν τέλειο σταυρό (εξ ου και το όνομά του), με τον γαλαξία που παίζει το ρόλο του φακού στο κέντρο του.

Από το τηλεσκόπιο Hubble

 

Από το τηλεσκόπιο Hubble

 Κάπως έτσι σχηματίζεται...

Οι εικόνες του "Σταυρού του Αϊνστάιν" ποικίλλουν σε φωτεινότητα, ενισχυμένη κατά καιρούς από την πρόσθετη βαρυτική επίδραση αστεριών στο γαλαξία.

Μια πρωσομοίωση  που δείχνει πως προκύπτει αυτός ο "σταυρός" , στο βίντεο που υπάρχει εδώ!